MASHAMBA YA VIGOGO YASIYOENDELEZWA CHANZO CHA MIGOGORO YA ARDHI MOROGORO.

                                                 

Mmoja wa mkazi wa Kilosa aliyeruhiwa kutokana na mgogoro wa ardhi.

MIGOGORO ya ardhi imekuwa tatizo kubwa katika Mkoa wa Morogoro na kupelekea kuibuka mapigano kati ya wafugaji na wakulima na kusababisha nyumba kuchomwa moto,mifugo kuibiwa,watu kujeruhiwa,na baadhi kufariki. 

Morogoro ina  eneo la kilomita za mraba 73,039,na  eneo la hekta 2,226,396 za ardhi zifaazo kwa kilimo sawa na asilimia 30.43 ya ardhi yenye rutuba inayofaa kwa uzalishaji

Mkoa una  mashamba pori  220 ya vigogo ambayo hayaendelezwi na serikali ikishindwa kuchukua hatua  za haraka  kulipatia ufumbuzi suala hilo huku wananchi wakiwa wanalumbana kuhusu mashamba hayo

Mapori hayo  yamekuwa chanzo cha kuzuka kwa migogoro na kikwanzo cha utekelezaji wa agizo la rais la kuufanya mkoa huo kuwa ghala la taifa la chakula jambo ambalo mpaka sasa limeshindwa kutekelezeka

Rais Jakaya Kikwete alipofanya ziara mkoani Mororo  alitoa agizo hilo la mkoa huo kuufanya kuwa ghala la chakula akiamini kuwa  una ardhi  na rutuba ya  kutosha kuzalisha chakula cha kukidhi mahitaji ya mkoa na  nchi.

Morogoro iliingizwa  kwenye  kundi la mikoa sita inayozalisha chakula kwa wingi nchini,Mgawanyo mpya wa mikoa uliofanywa hivi karibuni umechangia  ongezeko la mikoa hiyo hadi kufikia mikoa saba.

Mikoa hiyo ni  Mbeya, Ruvuma, Rukwa, Njombe, Katavi, Iringa, Kigoma na Morogoro,na kufikia lengo hilo,  Morogoro iliweka mpango maalum ujulikanao kama Fanya Morogoro kuwa  Ghala la Taifa la Chakula (Famogata).

Hata hivyo, mpango huo umeshindwa kufanikiwa kutokana na changamoto nyingi ikiwemo  ardhi kubwa kumilikiwa  na vigogo wengi wa ndani ya mkoa na nje ya morogoro wanaoshindwa kuiendeleza maeneo yao ambayo  yanatakiwa katika uzalishaji

Kaimu Katibu tawala (Uchumi na fedha) mkoa wa Morogoro, Lamiki Noah, aliwaambia wajumbe wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Fedha na Uchumi iliyotembelea mkoa huo wa  Morogoro kuwa mashamba ya vigogo ambayo pia yanajulikana  kuwa ni mashamba pori yaliyoachwa bila kuendelezwa kwa miaka mingi yamekuwa kikwazo cha utekelezaji wa Famogata.


Kutokana na eneo kubwa la ardhi hiyo kuchukuliwa na wawezekezaji na vigogo serikalini, kupanuka kwa makazi ya watu na ogezeko la kasi la idadi ya mifugo kumesababisha migogoro mingi kutokana na  uhaba wa ardhi.

Mkoa wa Morogoro una zaidi ya ng’ombe 1,222,373 na inaongezeaka kila mwaka . Wataalam wanasema kuwa ng’ombe mmoja anahitaji ekari moja na robo kwa ajili ya malisho yake kwa mwaka.

Hivyo  mahitaji  makubwa ya ardhi  ya  malisho ya mifugo, kilimo na makazi  kumekuwa kunaibuka migogoro mingi  hasa  baina ya wakulima na wafugaji kwa upande mmoja na wananchi na wawekezaji kwa upande mwingine.

Migogoro hiyo imeshamiri  zaidi katika wilaya za Kilosa, Kilombero, Mvomero, Morogoro na Ulanga. Wakulima na wafugaji hugombea ardhi ndogo iliyopo na nyingine ikimilikwa na vigogo na wawekezaji

Kuwepo kwa mashamba pori zaidi  ya 220 ya vigogo umekuwa ukizua vurugu kwa sababu  wananchi wengi hukosa ardhi kwa ajili ya kilimo hulazimika kuyavamia mashamba hayo yaliyodumu kwa  muda mrefu bila kuendelezwa ili yatumike kuzalisha chakula kwa ajili ya  kukidhi mahitaji yao.

Katika siku za hivi karibuni  kaya zaidi ya 50 za wakazi wa kitongoji cha  Mateteni kata ya Mbigiri wilaya ya Kilosa mkoani Morogoro walijikuta wakipata hifadhi kwenye  mahema baada ya nyumba zao kuvunjwa kwa tingatinga na watu waliodai kuwa ni madalali wa mahakama waliotumwa na aliyekuwa katibu mkuu kiongozi wa utawala wa awamu ya kwanza, Thimos Apio.

Tukio hilo lilikuja  baada ya familia hizo  awali kukumbwa na mafuriko na uongozi wa mkoa wa Morogoro kuamua  wahamishiwe  katika eneo la mwinuko lilipo shamba la ( Apiyo) ili kujistiri kwa muda wakati serikali ikifanya jitihada za kuwatafutia eneo jingine la kudumu.

Uvunjaji huo usiozingatia utu umesababisha familia kuishi kwenye mahema yaliyotolewa na aliye kuwa mkuu wa wilaya hiyo, Halima Dendego, baada ya kupata taarifa za tukio hilo.

 Mahema hayo yanayotoa hifadhi  dhidi ya mvua na jua, lakini hayana  staha kwa sababu  baadhi ya familia zinalazimika kuishi katika hema moja pasipo kujali jinsi na mahusiano yao.

Tofauti na mwekezaji  Apiyo,wapo  viongozi wengi  wanaotajwa  kumiliki mashamba makubwa  mkoani Morogoro wakiwemo, marais wastaafu , Ali Hassan Mwinyi na  Benjamin Mkapa, Fredrick Sumaye na  John Malecela, mawaziri, wabunge na  baadhi ya viongozi  wa serikali.

                

Mashamba yanayomilikiwa na vigogo hao yametajwa kuchangia  migogoro ya ardhi isiyoisha katika mkoa wa Morogoro, kwa kuwa  idadi kubwa ya wananchi hawana  maeneo ya kulima hali inayowalazimu kuyavamia mashamba ya vigogo  yaliyotelekezwa.

Mkoa  baada ya kubaini  kiini cha migogoro mingi ya ardhi uliamua kubainisha mashamba yote yasiyoendelezwa yaliyobakia kama mashamba pori kwa muda mrefu ili kumwomba rais mwenye dhamana ya ardhi kwa mujibu wa sheria  kubadilisha matumizi ya mashamba hayo.

Hata hivyo, Rais Jakaya Kikwete  wakati akizungumza na waandishi wa habari  Ikulu jijini Dar es Salaam alisisitiza kuwa hatakuwa tayari kubadilisha matumizi ya ardhi yoyote iliyomilikiwa kihalali hadi atakapopewa sababu za kuridhisha za kubadilisha matumizi hayo.

Saidi Mkwida mkulima kutoka Wilaya ya Kilosa anasema kuwa tatizo la migogoro ya ardhi katika mkoa wa Morogoro umekuwa sugu na kila Mkuu wa mkoa anayehamishiwa mkoani hapo  anaikuta na hatimaye anahamishwa bila kupatiwa ufumbuzi wowote jambo ambalo linatia shaka huku wananchi wakiendelea kulumbana

Mkwida anasema tatizo kubwa swala hilo linaendeshwa kisiasa sana na kutokana na maagizo mengi yanatolewa na viongozi wa juu wa serikali hayafanyiwi utekelezaji na hivyo wananchi wakibaki wakisubiri suluhu kila mwaka bila mafanikio yoyote

Anasema kuwa kinachotakiwa kufanyika maeneo yote yenye migogoro yafanyiwe uchunguzi kwa kina kujua tatizo nini ili kuweza kupatiwa ufumbuzi wa kudumu,na serikali kufuatilia mapori yote yanayomilikiwa na vigogo na kutoendelezwa yajulikane na kuweza kupewa wananchi wanaopigania ardhi ya kulima na kufuga

 Peter Kimath