WATOTO WENYE ULEMAVU NA CHANGAMOTO YA KUPATA HUDUMA NCHINI

SERIKALI na wadau wa maendeleo kwa kipindi kirefu imekuwa ikishindwa kutimiza wajibu wake katika kuhudumia kundi la watoto wenye ulemavu wa akili na viungo waliopo vijijini.

Katika kuwaokoa walemavu hakuna mkakati wowote uliowekwa kuanzia ngazi ya kijiji hadi wilaya ya kuhakikisha watoto hao wanatambulika na kupewa huduma zinazostahili.

Taarifa za kutoka ofisi ya Maendeleo ya Jamii katika Halmashauri ya Wilaya ya Mvomero, kwa mujibu wa sensa ya mwaka 2012, kuna watoto wenye ulemavu 88, wanaume 43 na wanawake 45. Watoto hao wenye ulemavu wapo katika familia 48 wilayani humo.

Wakati taarifa kutoka kwa Mganga Mkuu wa Hospitali ya Morogoro inaonesha  mkoa una  walemavu wa viungo na akili wapatao 1563, huku Wilaya ya Mvomero ikiwa na walemavu 13.

Mkurugenzi wa Halmashauri ya Mvomero, Florent Kiyombo anasema katika mipango kazi wameweka utaratibu wa kufanya sensa ya kuwatambua watoto wenye ulemavu walioko nyumbani japokuwa  utekelezaji unakwama  kutokana na ukosefu wa bajeti.

Flotent anaongeza  kuwa halmashauri inashirikiana na taasisi na mashirika binafsi ndani ya wilaya kufanya kazi ya utambuzi wa watoto wenye ulemavu,na  kutoa ushauri kwa jamii na kuangalia uendeshaji wa vituo hivyo.

Anasema kuwa changamoto kubwa iliyopo katika familia nyingi ni kuona aibu kuzaa mtoto mwenye ulemavu na kufikia hatua ya kumficha ndani,kutotaka uongozi wa serikali kuwatambua na hata majirani zao wanaowazunguka.

Pia anasema imani potofu zinachangia watoto kufichwa ndani kutokana wengine kuona familia inapopata mtoto mwenye ulemavu si jambo la kawaida na wanashindwa kufanya shughuli za maendeleo,mpaka wanafikia hatua ya kuua watoto pindi  anapozaliwa.

Pamoja na kuwepo watoto wenye ulemavu, hakuna shule ya watoto wenye mahitaji maalumu katika wilaya nzima ya Mvomero.

 Hali hiyo  inachangia sana watoto wengi kufichwa ndani na wazazi kukosa misaada, kushindwa kujua sehemu  ya kupata elimu ya kuwalea watoto hao, huku wilaya ikiwa na shule za msingi 142.

Mratibu wa watoto wenye ulemavu kutoka Kijiji cha Magunga kata ya Maskati,Estela Kasian anasema kuwa kijiji kina watoto wenye ulemavu 11,kati yao wawili  ni wenye ulemavu wa akili na viungo, ambao hawajitambui kwa lolote.

Kasiani anasema kwa upande wake serikali ya kijiji haina utaratibu wa kufanya sensa ya walemavu waliopo kijijini hapo,jambo linalochangia baadhi ya familia kuficha watoto ndani na kuwakosesha huduma muhimu.

Kwa mujibu wa Kasiani  katika kijiji cha Kipangilo,mama mmoja baada ya kujifunga mtoto mwenye ulemavu ,hakutaka  kumnyonyesha.

“Alipatwa na mshtuko wa kuzaa mtoto mwenye kasoro ambaye  yuko tofauti na wenzake waliotangulia kuzaliwa,” alisema Kasiani.

Kutokana na hali hiyo,  mtoto yule hakupata huduma yoyote kutoka kwa mama yake hadi anafariki kwa kuwa  hakupenda watu watambue kama ana mtoto mwenye ulemavu.,

Kasiani alisema mtoto yule alizikwa  kwa siri pasipo hata majirani kujua kinachoendelea.

“Nilisikitishwa sana kwa mtoto yule kufariki kwakuwa nilikuwa nimeshatoa  taarifa kwa viongozi wa serikali ya kijiji mama huyo apatiwe msaada kuweza kumlea mwanae, lakini nilikosa ushirikiano wa kutosha,”anasema.

Anaiomba serikali ya wilaya kupitia wataalamu wa afya kufika mara kwa mara sehemu za vijijini na kutoa elimu kwa jamii, kuhusu watoto wenye ulemavu,jinsi ya kuwalea na kuacha tabia ya kukaa maofisini na kupiga soga.

Mwenyekiti wa Kijiji cha Magunga,Daniel Munga anasema kuwa katika mpango kazi wa serikali ya kijiji hakuna utaratibu wa utambuzi wa watoto walemavu kutokana kukosa bajeti na kukosa wataalamu.

Munga anasema kuwa familia nyingi zinakuwa na dhana potofu ya kuficha watoto ndani kutokana kukosa elimu,na hawajui pakuwapeleka.

Anasema kutokana na kukosa kipato cha kuwapeleka hospitali, wengi wao hufichwa  ndani na wengine hufariki.

Aliomba serikali kupitia wizara ya afya kuanzisha vituo vya kulea watoto wenye ulemavu vijijini,kupeleka wataalamu wa  kusaidia kundi hilo lilosahaulika.

Ansema wakati watoto wenye ulemavu wa  wa mjini wanatambulika na kupewa msaada, waliopo vijijini  wanasahaulika kabisa.

 Anaongeza kuwa   fedha za ruzuku zinazotolewa na Tasaf zitolewe  pia kwa familia zenye watoto wenye ulemavu kutokana na watoto hao  kushindwa kufanya shughuli za uzalisahaji na kuweza kujitegemea wenyewe.

 Mshauri wa Kituo cha kulea watoto walemavu,Eric Memorial Foundation kilichpo Mvomero,Joseph Bakita anasimulia jinsi taasisi inavyofanya kazi ya kusaidia familia zenye walemavu.

Wamekuwa wakitembea nyumba kwa nyumba katika wilaya ya Mvomero kuwatambua watoto walemavu waliofichwa ndani na kuwapa wazazi elimu ya kuwahudumia watoto,walio na hali mbaya huwachukua kuwapeleka kwenye kituo.

 Anasema njia nyingine ya utambuzi wanayotumia ni kuandaa semina kwa wazazi kwenye vijiji vyenye watoto walemavu,kuelimisha jinsi ya kulea watoto hao,kuwapeleka watoto katika vituo vya kulea watoto walemavu.

 Anaongeza kuwa watoto wengi anao walea aliwapata baada ya habari kusambaa mtaani kuna taasisi ya kulea watoto walemavu imeanzishwa na inatoa malezi kwa watoto wasiojiweza,wazazi husika kupewa elimu.

 Mara nyingine tunatumia viongozi wa serikali za vijiji,kata na tarafa,viongozi hao wamekuwa wakipita kila nyumba kukagua kama kuna mtoto mlemavu na kuweza kumuandikisha na kumpeleka kwenye kituo cha kulea watoto walemavu.

 Josephine anasema changamoto kubwa wanayokutana nayo katika kuwatambua watoto wenye ulemavu ni usafiri, kwa kuwa vijiji vya wilaya ya mvomero viko mbalimbali na si rahisi kuvifikia hivyo kulazimu kutumia nguvu ya ziada ili kunusuru watoto.

 Anaongeza kuwa familia yenye watoto wenye ulemavu huwa haiwathamini watoto kabisa,na hata inapotokea mtoto mwenye ulemavu anaugua hapewi kipao mbele kupata matibabu kama mtoto mwingine asiye na ulemavu.

 Anasema familia nyingi zinaona mama kujifungua mtoto mlemavu ni mkosi kwa sababu wanategemea mtoto azaliwe akiwa amekamilika na kuweza kuwasaidia,inapotokea tofauti wanakuwa na mshtuko na kuingiza imani za kishirikina.

 “Maeneo  mengine tunapita kutoa elimu ya kuwatambua wenye ulemavu na kupelekwa kwenye matibabu lakini viongozi wa vijiji wanapita kwa wananchi na kutoa kauli za kuwakatisha tamaa,kusema watoto hao hawawezi kupona,”alisema.

 Anasema mtoto mwenye ulemavu wa akili anapopelekwa hospital kupata matibu hakuna huduma maalumu ya kuwahudumia, baadhi ya madaktari wanawabeza,wengine hutoa kauli mbaya kwa walezi wa watoto hao jambo ambalo linatakiwa kukomeshwa ndani ya jamii.

 Ameiomba Serikali ianzishe program maalumu ya kuwatambua watoto wenye ulemavu wa akili na kuweza kupewa huduma muhimu  kwani wasipotambulika familia husika haziwajali kutokana na kuona hawana faida kwao.

 Asasi zillizopo hapa nchini zinajihusisha na masuala ya walemavu, chache zinafanya kazi zake  kwa ukamilifu , wengi wanafanya  kwa mazoea, kikubwa ni kupeleka uhamasishaji, ili watoe huduma kwa ukamilifu, kwa watendaji sharti wapate mafunzo ya hali ya juu ya kuhudumia kundi hili.

Mwisho.